17 February 2014

ျမက္ရိတ္သမား


“တိုင္းျပည္အတြက္ ျမက္တစ္ပင္ေတာင္မွ စိုက္ခဲ့ဖူးသူ မဟုတ္ဘူး” တဲ့၊
လူေ႐ွ႕သူေ႐ွ႕မွာ ဟိတ္နဲ႔ဟန္နဲ႔ ေျပာခဲ့တာ...၊

ေလာကမွာ ျမက္စိုက္တာထက္
ပိုၿပီးအေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ႐ွိေနခဲ့တာ
ခမ်ာ မသိေလေရာ့ သလား...၊

အျပစ္ေတာ့ မဆိုသာပါဘူးေလ...၊
လူဆိုတာက ကိုယ္သန္ရာ သန္ရာ ေျပာၾကတာမ်ိဳး မဟုတ္လား၊

အလင္းေတြ ပြင့္လာတဲ့အခါ
အသံေတြဟာ ပိုၿပီး က်ယ္လာၾကတယ္၊

“Weather မေကာင္းရင္ ျဖဳတ္လဲလိုက္...”
“Any ask…?”
“ကြန္တိန္နာနဲ႔ ထည့္မရဘူး၊ ပိုရင္ေတာ့ ေရာင္းစားရမွာပဲ...”
“ေအးေအးေဆးေဆး ဖေယာင္းတိုင္ ထြန္းေနပါ...”
“တစ္နပ္ပဲ စားၾက...”
“ျပည္သူကို အလိုလိုက္မိလို႔ အေႂကြးေတြ တင္ကုန္တာ...”
“နယ္လွည့္ၿပီး ပါး႐ိုက္လာတာကြ...”
“ႏွယ္ႏွယ္ရရဗိုက္ မွတ္ေနသလား၊ က်ည္ရာ ႐ွိတယ္...”

အသံေတြ၊ အသံေတြ
မ်ားလိုက္တဲ့ အသံေတြ...
တစ္ခ်ိန္က တစြန္းတစသာ ၾကားခြင့္ရတဲ့ တီးတိုးသံေတြ
ေဟာ... အခုေတာ့
ရပ္သိ႐ြာေက်ာ္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္နဲ႔
တစ္ခါေျပာ တစ္ခါထိ...၊
အိုးနင္းခြက္နင္း ၾကားရခ်က္
ေဗထိဆိုမွျဖင့္ ကြဲခ်က္က ဟက္တက္...၊
အေမတို႔ေခတ္က ေျပာၾကသလို
'စီကနဲဆို သူႀကီးလူခ်ည့္ပဲ' ဆိုရမလို
လူစြမ္းေကာင္းေတြ ေပါတဲ့ေျမ...၊

ခက္ေနပံုမ်ားေတာ့...
ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ က်က္မလာတဲ့ ေ႐ွ႕ထြက္ဝန္မင္းေတြနဲ႔
ေပ႐ွည္ေနတဲ့ ေအာ္ပရာမွာ
မေပ်ာ္႐ွာႏိုင္တဲ့ ပရိတ္သတ္
ေျပာင္းဖူး႐ိုးနဲ႔ ထ,ပစ္ခ်င္စိတ္ကို ႀကိတ္မွိတ္၊ ၿမိဳသိပ္...

ဟိုး အေ႐ွ႕တစ္႐ိုးက ေကာင္းကင္မွာ
ပုစဥ္းရင္ကြဲသံေတြ ဆူညံလွတယ္...။


ညီလင္းသစ္
၁၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ၊ ၂၀၁၄

13 February 2014

ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ


ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြေန႔က ဆြစ္ဇာလန္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔ဆႏၵမဲေပးပြဲမွာ အေတာ္ေလးကို လႈပ္လႈပ္ခတ္ခတ္ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ရလဒ္တစ္ခု ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္၊ Against the mass immigration ဆိုတဲ့ လူစုလူေဝးနဲ႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ အေျခခ်တာကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ရလဒ္ပါ၊ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံထဲကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံျခားသားေပါင္းစံု ဝင္ထြက္အေျခခ်လာမႈဟာ မ်ားသထက္ မ်ားလာတဲ့ အတြက္ အဲဒီလို လူေတြအမ်ားႀကီး ဝင္လာေနမႈအား ကန္႔ကြက္ျခင္းကို လက္ခံပါသလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို မဲဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲခြဲၿပီး ေျဖၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ မဲေပးခြင့္႐ွိတဲ့ ဆြစ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ၅၀.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက Yes လက္ခံပါတယ္လို႔ မဲေပးခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ လက္႐ွိျပဌာန္းထားတဲ့ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒကို ျပန္ၿပီး ျပင္ဆင္ရေတာ့မွာပါ၊ အဲဒီလို လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒကို ျပင္မယ္ဆိုရင္ အရင္ဦးဆံုး ထိပ္တိုက္ေတြ႔မွာက ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢ အီးယူႏိုင္ငံေတြ အၾကားမွာ သေဘာတူထားခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ဝင္ထြက္သြားလာခြင့္ဟာ ထိခိုက္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္ ဘရပ္ဆဲလ္မွာ က်င္းပေနတဲ့ အီးယူ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးေတြရဲ႕ အစည္းအေဝးအပါအဝင္ ဥေရာပႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီအေၾကာင္းကို သံုးသပ္ေဆြးေႏြးရင္း အေျခအေနေတြဟာ လႈပ္ခတ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ လက္႐ွိ ျမန္မာႏိုင္္ငံမွာလည္း အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ လႈပ္လႈပ္႐ွား႐ွား ျဖစ္ေနခ်ိန္မို႔ အေျခခံဥပေဒကို တခ်ိန္လံုး ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ေနတဲ့ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ျဖစ္စဥ္ကို တေစ့တေစာင္း အကဲခတ္ၾကည့္ရ ေအာင္ပါ..၊

ပထမဦးဆံုး ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံရဲ႕ မဲေပးပံုစနစ္အေၾကာင္းကို နည္းနည္းေလာက္ ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီး မဲေပးခြင့္႐ွိတဲ့ ဆြစ္ႏိုင္ငံသားတိုင္းဟာ initiative နဲ႔ referendum ဆိုတဲ့ လူထုဆႏၵခံယူပြဲဆိုင္ရာ စကားလံုး ၂ လံုးနဲ႔ မ႐င္းႏွီးခ်င္ဘဲ ေနလို႔မရပါဘူး၊ အေၾကာင္းက ေႏြဦးရာသီ၊ ေႏြရာသီ၊ ေဆာင္းဦးရာသီ၊ ေဆာင္းရာသီ ဆိုၿပီးတစ္ႏွစ္မွာ ၄ ႀကိမ္ မဲေပးၾကရလို႔ ပါပဲ၊ မဲေပးၾကတဲ့ ကိစၥေတြက ရပ္ကြက္ေက်း႐ြာအဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္နဲ႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဆိုၿပီး အဆင့္ ၃ ဆင့္႐ွိပါတယ္၊ ဆြစ္ဇာလန္ဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ေတြ ေပါင္းစုၿပီး ဖယ္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ ရပ္တည္တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ commune လို႔ေခၚတဲ့ ရပ္ကြက္တိုင္းဟာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္နဲ႔အတူ ရပ္ကြက္သူ၊ ရပ္ကြက္သားေတြကို မဲခြဲဆံုးျဖတ္ခိုင္းရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ ႐ွိတတ္ပါတယ္၊ ဥပမာ- ရပ္ကြက္ထဲမွာ အမိႈက္ခြန္ေတြ ေျပာင္းလဲေကာက္ခံတာ၊ ရပ္ကြက္က မူလတန္း၊ အလယ္တန္း ေက်ာင္းကို အသစ္ျပန္ေဆာက္တာ၊ လူအို႐ံုအသစ္ ေဆာက္တာ၊ ပန္းျခံေဆာက္တာ၊ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ ေ႐ြးခ်ယ္တာ စတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ိဳးေတြမွာ ရပ္ကြက္အသီးသီးက ကိုယ့္စံႏႈန္းနဲ႔ကိုယ္ မဲေပးပြဲေတြ က်င္းပၾကတယ္၊

ထို႔အတူပဲ ျပည္နယ္အဆင့္ကလည္း အမ်ားျပည္သူနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အဆံုးအျဖတ္ေတြမွာ ျပည္နယ္မွာ ေနၾကတဲ့သူေတြကို မဲေပးၿပီး ဆံုးျဖတ္ခိုင္းတယ္၊ ဥပမာ- ျပည္နယ္ေဆး႐ံုသစ္ႀကီး ေဆာက္တာ၊ ဓာတ္ဆီ ဆိုင္ေတြနဲ႔ တြဲဖြင့္တဲ့ ကုန္စံုဆိုင္ေတြမွာ အရက္၊ ဘီယာ ေရာင္းခ်ခြင့္ ျပဳသင့္၊ မျပဳသင့္ စတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပါတယ္၊ တတိယနဲ႔ အျမင့္ဆံုးအဆင့္ ျဖစ္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ မဲေပးပြဲေတြကေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္တဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲေတြ ျဖစ္ေနေလ့ ႐ွိပါတယ္၊ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥဟာ အေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မေတြကို ျပဌာန္းဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံမွာ ေရးဆြဲျပဌာန္းထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒပါ စည္းမ်ဥ္း၊ ဥပေဒတစ္ခုခုဟာ ေခတ္ကာလ၊ အေျခအေနနဲ႔ မေလ်ာ္ညီေတာ့ဘူး၊ ဒါမွမဟုတ္ မူလသတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း လုိက္နာဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ပါတီတစ္ခုခုက ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုခုက ျဖစ္ေစ ဦးေဆာင္ၿပီး အဲဒီဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔၊ ျပင္ဆင္ဖို႔ လက္မွတ္ေကာက္ခံမယ္၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လက္မွတ္အေရအတြက္ ရတဲ့အခါ လႊတ္ေတာ္ကို တင္လိုက္ၿပီးေတာ့ ဖက္ဒရယ္အဆင့္ referendum voting ဆိုၿပီး တိုင္းသူျပည္သားေတြက မဲခြဲဆံုးျဖတ္ ၾကပါတယ္၊ အမ်ားစုက ျပင္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ အစားထိုးဖို႔ မဲေပးတယ္ဆိုရင္ ဥပေဒကို ျပင္ဖို႔ အတည္ျဖစ္ပါတယ္၊ initiative က်ေတာ့ အေျခခံဥပေဒမွာ နဂိုမူလက မပါတဲ့ ဥပေဒအသစ္တစ္ခုကို ထပ္တိုးခ်င္တဲ့အခါ လူထုလက္မွတ္ ေကာက္ခံၿပီး ခုနကလိုပဲ လႊတ္ေတာ္ကေနတဆင့္ တတိုင္းျပည္လံုး မဲခြဲရတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြေန႔က ဆြစ္လူမ်ိဳးေတြ မဲခြဲၿပီး လက္ခံခဲ့တဲ့ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒက direct initiative အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္၊

မဲေပးစရာ ကိစၥေတြက ရပ္ကြက္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ စတဲ့အဆင့္တိုင္းမွာ အၿမဲတမ္း႐ွိေနတတ္တာ မ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္းဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဆႏၵခံယူပြဲေတြက အမ်ားအားျဖင့္ တစ္ႏွစ္မွာ ၂ ႀကိမ္၊ ၃ ႀကိမ္ေလာက္ေတာ့ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ အလ်င္းသင့္လို႔ မဲေပးပံု၊ မဲေပးနည္းကိုလည္း အနည္းငယ္ ေျပာပါရေစ၊ တစ္ခ်ိန္လံုး မဲေပးေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ မဲ႐ံုေတြမွာသာ မဲသြားေပးရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း လုပ္ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါ့ေၾကာင့္ မဲဆႏၵ႐ွင္ေတြက စာတိုက္ကေနတဆင့္ မဲထည့္ၾကပါတယ္၊ မဲေပးရမယ့္ရက္ မတိုင္ခင္ ၃ ပတ္ေလာက္ အလိုမွာ မဲေပးခြင့္႐ွိသူတိုင္းရဲ႕ အိမ္ကို ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး႐ံုးက စာတိုက္ကေနတဆင့္ မဲလက္မွတ္ေတြ ပို႔လိုက္ပါတယ္၊ အဲဒီ မဲလက္မွတ္ေတြနဲ႔အတူ စာအုပ္ငယ္ေလး တစ္အုပ္ ပါေလ့႐ွိပါတယ္၊ အဲဒီစာအုပ္ငယ္ေလးထဲမွာ မဲေပးရမယ့္ ေမးခြန္းေတြက ဘာလဲ၊ ဘာ့ေၾကာင့္အခုလို မဲေပးဖို႔ ျဖစ္လာရတာလဲ၊ Yes လို႔ ေပးလိုက္ရင္ ျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္၊ No လို႔ ေပးလိုက္ရင္ ျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္၊ initiative တို႔ referendum တို႔ကို ဦးေဆာင္တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ပါတီ၊ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ မဲဆြယ္စည္း႐ံုး ႐ွင္းျပခ်က္၊ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားနဲ႔ တိုက္တြန္းခ်က္ စတာေတြ အျပည့္အစံု ပါ,ပါတယ္၊ ဒါ့အျပင္ အထင္ကရ ပါတီေတြရဲ႕ Yes or No မဲအေျဖေတြကို တင္ျပထားတဲ့ စာ႐ြက္ေလး တစ္႐ြက္လည္း ပါေလ့႐ွိတယ္၊ ရည္႐ြယ္ခ်က္က ကိုယ္ ေလးစား၊ ႏွစ္သက္တဲ့ ပါတီေတြ႐ွိခဲ့ရင္ သူတို႔ရဲ႕ ေ႐ြးခ်ယ္မႈ၊ ရပ္တည္မႈကို သိႏိုင္ေအာင္ပါ၊ အဲဒါေတြနဲ႔အတူ မဲလက္မွတ္ေတြ ျပန္ထည့္ေပးရမယ့္ စာအိတ္တစ္အိတ္ရယ္၊ မဲဆႏၵ႐ွင္ရဲ႕ ေမြးေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ လက္မွတ္ထိုးရမယ့္ မဲေပးခြင့္ကဒ္ တစ္ခုရယ္ ပါ,ပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ အဲဒီမဲေပးခြင့္ကဒ္က မဲေပးသူ အေရအတြက္ကို စာရင္းအင္း လုပ္ဖို႔နဲ႔ အတည္ျပဳဖို႔ သက္သက္ပါ၊ ဘယ္သူေတြ ဘယ္မဲေပးသလဲ ဆိုတာ မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဆြစ္ဇာလန္ရဲ႕ popular voting စနစ္က လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္ပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္ ရပ္ကြက္႐ံုးက ပို႔လိုက္တဲ့ စာအိတ္ဟာ ေဖာက္ၿပီးသည့္တိုင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္ၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ စာအိတ္မ်ိဳးကို အသံုးျပဳပါတယ္၊ အထဲမွာ ပါလာတဲ့ စာအိတ္အသစ္ထဲမွာ မဲျပားစာ႐ြက္ေတြထည့္၊ အဲဒီစာအိတ္ကို ပိတ္ၿပီး မူလစာအိတ္ႀကီးထဲထည့္၊ ၿပီးေတာ့မွ မဲေပးခြင့္ကဒ္ကို အတူထည့္၊ ၿပီးရင္ အဲဒါေတြ အားလံုးကို စာတိုက္ကေန ပို႔လိုက္႐ံုပါပဲ၊ စာအိတ္ရတဲ့ အခ်ိန္ကေန စၿပီး မဲေရတြက္မယ့္ေန႔ မနက္ ၁၁ နာရီအထိ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္မွာ မဲစာ႐ြက္ေတြ ပို႔ေပးလို႔ ရပါတယ္၊ မဲေရတြက္တဲ့ ေန႔မွာေတာ့ မနက္ ၁၁ နာရီကေန စၿပီး လက္ခံရ႐ွိသမွ် မဲစာရင္း ရလဒ္ကို သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္အသီးသီးကေန ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ မဲ႐ံုဌာနေတြကို ပို႔ေပးပါတယ္၊ ညပိုင္း ၇ နာရီခြဲ တီဗီသတင္း ေၾကညာခ်ိန္မွာေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ မဲစာရင္း ရလဒ္ဟာ အတည္ျပဳၿပီးသား ျဖစ္ေနၿပီ ျဖစ္လို႔ တရားဝင္ ေၾကညာေပးပါတယ္၊ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အခုလို စာတိုက္ကေန ေပးပို႔တဲ့ စနစ္အျပင္ အြန္လိုင္းမဲေပးစနစ္၊ SMS နဲ႔ မဲေပးစနစ္ စတာေတြကိုပါ တခ်ိဳ႕ ေနရာေတြမွာ စမ္းသပ္လာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္…၊

Popular initiative အေနနဲ႔ တင္သြင္းလာတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ ဝင္ေရာက္ေနတာကို ကန္႔ကြက္တဲ့ဖက္က ႏိုင္သြားတဲ့အတြက္ မၾကာခင္မွာ ဆြစ္ဇာလန္အစိုးရအေနနဲ႔ ဥပေဒတစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ၿပီး တိက်တဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြ ေရးဆြဲရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဥေရာပသမဂၢ ေပၚေပါက္လာကတည္းက ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံရဲ႕ မဲဆႏၵခံယူပြဲေတြမွာ အီးယူကို ဝင္ေရာက္ဖို႔ မၾကာခဏ မဲဆြယ္ၾကေပမယ့္ တစ္ခါမွေတာ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး၊ ေဘးပတ္ဝန္းက်င္က ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီတို႔လို ႏိုင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ တန္းညွိတဲ့အခါ မတူညီတဲ့ စီးပြားေရးအေျခအေနေတြေၾကာင့္ သူတို႔တိုင္းျပည္ တည္ၿငိမ္မႈ ပ်က္ျပားသြားမွာ ဆြစ္လူမ်ိဳး အမ်ားစုက စိုးရိမ္ၾကတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ ၁၅ ဆေလာက္ ပိုငယ္ၿပီး လူဦးေရ ၈ သန္းသာ ေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံငယ္ေလးတစ္ခု အေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ အေျခခံ မတူညီတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြ အမ်ားႀကီးပါဝင္တဲ့ အီးယူအဖြဲ႔ထဲ ၾကားညပ္သြားမွာကို စိုးရိမ္တာဟာ သဘာဝက်ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ bilateral agreement ဆိုတဲ့ မူတစ္ခုကို ဆြစ္နဲ႔ အီးယူႏိုင္ငံေတြအၾကား ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္၊ ဒီ အျပန္အလွန္ သေဘာတူညီမႈအရ အီးယူအဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္အၾကား အတားအဆီးမ႐ွိ ဝင္ထြက္သြားလာခြင့္ ရလာၾကတယ္၊ ဗီဇာမလိုေတာ့ဘဲ ရက္႐ွည္ေနထိုင္လို႔ ရလာသလို အလုပ္အကိုင္႐ွိမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ေနထိုင္ခြင့္ပါမစ္လည္း ရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီလိုနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္မွာ လာၿပီးအလုပ္လာလုပ္သူေတြ တေျဖးေျဖးနဲ႔ မ်ားလာေပမယ့္ စိုးရိမ္စရာအေျခအေနေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔စီးပြားပ်က္ကပ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီ၊ စပိန္ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြကေန လာေရာက္အေျခခ်သူေတြ သိသိသာသာကို မ်ားလာခဲ့တယ္၊ တစ္ႏွစ္အတြင္း ဝင္ေရာက္ေနထိုင္သူဟာ ၈၀'၀၀၀ ေလာက္ ျဖစ္လာတဲ့ အထိပါပဲ၊

အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ ဆြစ္ဇာလန္ရဲ႕ အေျခခံလစာက ျမင့္မားတဲ့အတြက္ အလုပ္လုပ္ခ်င္သူေတြ မ်ားတယ္၊ ေစ်းကြက္မွာ အလုပ္သမား မ်ားလာတဲ့အတြက္ ဝင္ေရာက္အေျခခ်သူေတြဟာ ဆြစ္ႏိုင္ငံသားေတြထက္ လစာကို အမ်ားႀကီးေလွ်ာ့ယူၿပီး အလုပ္ရဖို႔ ႀကိဳးစားလာၾကတယ္၊ တဖက္မွာလည္း ကုမၸဏီေတြက wage dumping လို႔ေခၚတဲ့ ထိုက္သင့္တဲ့ လုပ္အားခမေပးေတာ့ဘဲ ေစ်းကစားတာေတြ ႐ွိလာခဲ့တယ္၊ ဒါ့အျပင္ ေနထိုင္သူ မ်ားလာတဲ့အတြက္ အိမ္ေစ်း၊ ေျမေစ်းေတြ တက္လာတယ္၊ အခန္းငွားခေတြ ေစ်းႀကီးသထက္ ႀကီးလာခဲ့တယ္၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ က႑ေတြမွာ လူေတြ မႏိုင္မနင္း ျဖစ္လာတာမ်ိဳးေတြ ႐ွိလာတယ္၊ ဒီလိုအေျခအေနေတြ ေအာက္မွာ လက္ယာပါတီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Swiss People's Party ကေနဦးေဆာင္ၿပီး အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒသစ္ ျပဌာန္းဖို႔ တင္သြင္းလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္၊

ဆြစ္ဇာလန္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္က တိုက္႐ိုက္ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ပါတယ္၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဟာ လူထုကေန တိုက္႐ိုက္ဆင္းသက္တာကို တကယ္ပဲ လက္ေတြ႔ျမင္ရတဲ့ ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္၊ စေနေန႔ေတြမွာ ေစ်းဆိုင္ေတြက ညေန ၅ နာရီပိတ္မယ့္အစား ၆ နာရီအထိ ဖြင့္ေရး၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြထဲမွာ ေဆးလိပ္လံုးဝ မေသာက္ေရး၊ ဓာတ္ဆီဆိုင္နဲ႔ တြဲဖြင့္ထားတဲ့ ကုန္စံုဆိုင္ေတြကို တနဂၤေႏြေန႔ပါ ဖြင့္ခြင့္ျပဳေရး၊ ရပ္ကြက္တိုင္းမွာ ေန႔ကေလးထိန္းေက်ာင္းတစ္ခု ထားေပးေရး စတဲ့ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြတိုင္းမွာ ျပည္သူလူထုက မဲေပးၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးစီဟာ သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးကို အၿမဲတမ္း ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါဝင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရတဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္ပါတယ္၊

အခု လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ကိစၥကေတာ့ အစိုးရအဖို႔ အင္မတန္ ေဘးက်ပ္၊ နံက်ပ္ျဖစ္မယ့္ ကိစၥပါပဲ၊ ဥေရာပတိုက္အလယ္မွာ ႐ွိတဲ့ ႏိုင္ငံငယ္ေလးျဖစ္လို႔ အီးယူႏိုင္ငံေတြနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္တာ၊ ကူးလူးဆက္ဆံ တာေတြကို ပစ္ပယ္လို႔ မျဖစ္ပါဘူး၊ အရင္အတိုင္း ဗီဇာလိုအပ္တဲ့ စနစ္ကို ျပန္သြားျပန္ရင္လည္း လုပ္ငန္းမတြင္က်ယ္တာေတြ ျဖစ္လာမယ္၊ ဒီလို အခက္အခဲေတြၾကားထဲမွာ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အခြင့္အလမ္းလည္း မထိခိုက္၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး၊ သံတမန္ေရးလည္း မယိုယြင္းေစမယ့္ နည္းလမ္းတစ္ခုကို သူတို႔႐ွာရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ တကယ္တမ္း ေျပာရရင္ေတာ့ အခုလို ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ဝင္ထြက္မႈမ်ားလာလို႔ လူမႈအေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲတာဟာ ဆြစ္ဇာလန္တစ္ခုတည္းသာ မကဘဲ အီးယူႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ျဖစ္ေနၾကတာပါ၊ အဂၤလန္မွာဆိုရင္ လြတ္လပ္စြာ ဝင္ထြက္သြားလာခြင့္ ဖြင့္ေပးလိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားသား ဝင္ေရာက္မႈက ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ၉၀၀'၀၀၀ အထိ ျဖစ္လာခဲ့တယ္၊ ဒါဟာ မူလ သူတို႔မွန္းထားတာထက္ ၁၀ ဆေက်ာ္ ပိုမ်ားေနတယ္လို႔ ဆိုတယ္၊ ထို႔အတူပဲ စပိန္မွာ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းဟာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ တက္လာတာ၊ ဂရိႏိုင္ငံကို စီးပြားပ်က္ကပ္ကေန ဆြဲထုတ္ဖို႔ ဂ်ာမဏီကေန ေငြေၾကးအလံုးအရင္းနဲ႔ ေထာက္ပံ့ရလို႔ ဂ်ာမန္ေတြ ညည္းတြားၾကတာ၊ ျပင္သစ္မွာ ပိုလန္က အလုပ္သမားေတြနဲ႔ ျပည့္ေနလို႔ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးေတြ အလုပ္႐ွားပါးကုန္တာ စတာေတြနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢႀကီးလည္း လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ အၾကပ္အတည္းေတြ ေတြ႔ေနရတယ္၊ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြဆိုရင္ ဆြစ္ဇာလန္ရဲ႕ ပံုစံကိုအတုယူၿပီး အီးယူကေန ျပန္ထြက္ဖို႔အထိ ေျပာဆိုလာၾကတာေတြ ႐ွိလာတယ္၊

တကယ္ေတာ့ အခုေျပာခဲ့တဲ့ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ကန္႔သတ္ဖို႔ မဲေပးပြဲမွာ ဒီအဆိုကို တင္သြင္းတဲ့ Swiss People's Party တစ္ခုကလြဲရင္ တျခားဘယ္ပါတီကမွ လက္မခံခဲ့သလို အစိုးရတစ္ဖြဲ႔လံုးလည္း လက္မခံခဲ့ပါဘူး၊ သူတို႔အားလံုးက မဲဆြယ္ေရးကာလေတြမွာ ဒီအဆိုကို လက္မခံၾကပါနဲ႔လို႔ တစ္ခ်ိန္လံုး တဖြဖြေျပာေနခဲ့တဲ့ ၾကားက ဆြစ္လူထုက လက္ခံပါတယ္ဆိုၿပီး မဲေပးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ မဲရလဒ္ေတြ ထြက္လာေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြ အပါအဝင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အားလံုးက ̔ဒီအေျဖအတြက္ စိတ္ပ်က္မိတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ လူထုက သူတို႔ခံစားေနရတဲ့ အတိုင္း ဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ခဲ့တာျဖစ္လို႔ ေလးစားရမယ္၊ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးဖို႔ တာဝန္႐ွိတယ္̕ လို႔ ဆိုၾကတယ္၊ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဒါပါပဲ၊ အနည္းစုကို ေထာက္ထားညွာတာၿပီး အမ်ားစုရဲ႕ ဆႏၵအတုိင္း ေဆာင္႐ြက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္၊

ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံတိုင္းကေတာ့ သူတို႔နဲ႔ကိုက္ညီမယ့္ စံခ်ိန္၊ စံညႊန္းေတြကို အဓိကထား ေဖာ္ေဆာင္မွာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပံုစံပဲျဖစ္ပါေစ၊ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီကို က်င့္သံုးတဲ့ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာေတာ့ ျပည္သူသာအမိ၊ ျပည္သူသာအဖ ျဖစ္ပါတယ္၊ အစိုးရဆိုတာက ျပည္သူလူထု ေပးထားတဲ့ လစာကိုယူၿပီး လူထုရဲ႕ ဆႏၵအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးရတဲ့ အက်ိဳးေဆာင္ဝန္ထမ္း သက္သက္သာ ျဖစ္ပါတယ္၊ သူတို႔စိတ္နဲ႔ မေတြ႔တိုင္း ျပည္သူကို ႀကိမ္းေမာင္းဆဲဆိုခြင့္လိုင္စင္ ရထားသူေတြ မဟုတ္ပါဘူး၊ အေျခခံဥပေဒ ဆိုတာဟာလည္း လူထုအတြက္ တကယ္အက်ိဳးျပဳမယ့္ ဥပေဒေတြပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ အဲဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ျပည္သူလူထုဟာ သူတို႔နဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္၊ သူတို႔ကို အကာအကြယ္ေပးမယ့္ ဥပေဒသစ္ကို ေတာင္းဆိုခြင့္၊ ေရးဆြဲျပဌာန္းခြင့္ ႐ွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္…။ ။


ညီလင္းသစ္
၁၃ ေဖေဖာ္ဝါရီ၊ ၂၀၁၄