ေရ...ၿပီးေတာ့ ေရ...ၿပီးေတာ့ ေရ

မေန႔ညေနက အပတ္စဥ္လုပ္ေနက် ျဖစ္တဲ့ Seminar ကိုသြားတက္ျဖစ္တယ္၊ က်ေနာ္အလုပ္လုပ္တဲ့ faculty မွာ တနလၤာေန႔ညေနတိုင္း Engineering Seminar ေတြ႐ွိပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ အဲဒီ seminar အမ်ားစုကို က်ေနာ္မတက္ခ်င္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက သက္ဆိုင္ရာ research field အလိုက္အေတာ္ အေသးစိတ္ႏိုင္ေတာ့ ကိုယ့္မွာ အေျခခံမ႐ွိရင္ ဘာမွနားမလည္ဘူး၊ ဒီေတာ့ အဲလိုဟာေတြသြား နားေထာင္ရတာ အခ်ိန္ကုန္တယ္၊ ၿပီး ေတာ့ က်ေနာ့္ lab မွာလည္းလုပ္စရာေတြက တပံုႀကီးပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဌာနက professor ကအဲဒီ seminar ေတြ ကိုသြားနားေထာင္ေစခ်င္တယ္၊ ကိုယ္လုပ္ေနတာနဲ႔ မပတ္သက္ေပမယ့္ သူမ်ားေတြဘယ္လိုလုပ္တယ္ ဆိုတာ သိရမယ္၊ ၿပီးေတာ့ ခ်ဥ္းကပ္ပံု အိုင္ဒီယာလည္း ရႏိုင္တယ္ေပါ့၊ ဒီေတာ့လည္း သြားဖို႔ႀကိဳးစား ရတာေပါ့ေလ...၊

မေန႔ညေနကေတာ့ အေတာ္စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္၊ ေရအေၾကာင္းပါ၊ ေခါင္းစဥ္က Virtual Water and Water Management တဲ့၊ Speaker က Stanford University မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပေရာ္ဖက္ဆာ လုပ္ခဲ့ၿပီး အခုလက္႐ွိ Zurich တကၠသိုလ္မွာလည္း စာသင္ေနတဲ့ Dr.A. Zehnder ျဖစ္ပါတယ္၊ သူေျပာသြားတဲ့ facts and figures တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ က်ေနာ္သိၿပီးသားပါ၊ ဒါေပမယ့္ ေရရဲ႕ virtual aspect ကေန ေျပာသြားတာတခ်ိဳ႕ ကစိတ္ဝင္စားစရာပဲ၊ ဥပမာ-ေရကို လိုအပ္မႈဟာ တိုက္႐ိုက္တင္မဟုတ္ဘဲ တဆင့္ခံအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ အသံုးဝင္တယ္ဆိုတာ မ်ိဳး...အာလူး တစ္ကီလိုရဖို႔ဆိုရင္ ေရ ၆၃၆ လီတာလိုအပ္တယ္၊ ေပါင္မုန္႔ တစ္ကီလို ဆိုရင္ ေရ တစ္ကုဗမီတာ (1m3) သံုးမွ ထုတ္လုပ္ႏိုင္တယ္...အစ ႐ွိသျဖင့္ေပါ့၊

ေရကိုေဖာေဖာသီသီ အသံုးႏိုင္ဆံုး ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း USA, Australia, Argentina, France, Canada တို႔ေပါ့၊ ဒီႏိုင္ငံ ၅ ႏိုင္ငံက ေရရယ္၊ ေရေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးရယ္မွာ ပိုပိုလွ်ံလွ်ံ ႐ွိတယ္၊ သူတို႔လို မႂကြယ္ဝတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အစားအေသာက္ကို တင္သြင္းရတာေပါ့၊ အဲဒီမွာ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတာ က အဲဒီတင္သြင္းတဲ့ အသီးအႏွံေတြနဲ႔ အတူပါလာတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးပါ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးမွာ ႏိုက္ထ႐ိုတ္၊ ေဖါ့စဖိတ္နဲ႔ ပိုတက္စီယမ္တို႔ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳတယ္၊ ဒီေတာ့ အဲဒီျဒပ္ေပါင္းေတြက အသီးအႏွံ ေတြမွာ ပါလာေရာ၊ ၿပီးေတာ့ စြန္႔ပစ္လိုက္တဲ့ လူ႔အညစ္အေၾကးကတဆင့္ ေျမေအာက္ေရ၊ ျမစ္ေခ်ာင္းထဲကို ေရာက္သြားေရာ၊ အဲဒီအခါ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္္ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြခမ်ာ ေရမေလာက္ငွတဲ့ ၾကားထဲ ႐ွိတဲ့ အဲဒီ ေရေလးပါ ညစ္ႏြမ္းရျပန္ပါေရာ၊ အခ်ိန္မီ မသန္႔စင္ဘူးဆိုရင္ ေရေနသတၱဝါနဲ႔ အပင္ေတြ ေသေၾကကုန္မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူၿပသြားတဲ့ slide တစ္ခုမွာေတာ့ ေရ႐ွားပါးမႈကို ရင္ဆိုင္ေနရတာေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ ႏွစ္ႏိုင္ငံပါ၊ သူတို႔မွာ႐ွိတဲ့ ျမစ္ေတြကို ဆည္ဖို႔လိုက္ရင္ေတာ့ ဒီျပႆနာကို ႐ွင္းႏုိင္မွာျဖစ္ေပ မယ့္လက္ေတြ႔မွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး၊ ေဒသတြင္းမွာေတာ့ ေရနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မစိုးရိမ္ရေသးတဲ့ ႏိုင္ငံႏွစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာနဲ႔ထိုင္း ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီႏိုင္ငံႏွစ္ခုက တျခားအိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ စာရင္ စိုက္ပိ်ဳးေရးအတြက္ ေရလိုအပ္မႈကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္တုန္းပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ သူရထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက ဘယ္တုန္းကလဲဆိုတာ က်ေနာ္မသိဘူး၊ အခုလက္႐ွိကာလမွာ မွန္ခ်င္မွမွန္ႏိုင္ပါတယ္၊ က်ေနာ္သိထားသေလာက္ ဧရာဝတီ ျမစ္ေရတင္စီမံကိန္းေတြ ေၾကာင့္ ျမစ္ေၾကာင္းေကာၿပီး ေသာင္ထြန္းလာေနမႈေတြလိုမ်ိဳး အခက္အခဲေတြ႐ွိတယ္၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္ကျမန္မာ ျပည္ျပန္တုန္း က်ေနာ္ ေရ sample အခ်ိဳ႕ျပန္ယူလာခဲ့ေသးတယ္၊ အဲဒီေရေတြကို ဓါတ္ခြဲၾကည့္ေတာ့ အင္းေလး ကန္ထဲမွာ ေဖာ့စဖိတ္နဲ႔ ပိုတက္စီယမ္ ေပ်ာ္ဝင္ႏႈန္းက အေတာ္ျမင့္မားတာကို ေတြ႔ရတယ္၊ ကြ်န္းေမ်ာစိုက္ခင္း ေတြမွာ သံုးတဲ့ဓါတ္ေျမႀသဇာ ေတြကေနလာတာေပါ့၊ ေရ႐ွည္မွာ မေကာင္းပါဘူး၊

ဒီေန႔ေခတ္ရဲ႕ လူေနမႈပံုစံရယ္၊ စက္မႈထြန္းကားမႈရယ္၊ လူဦးေရတိုးပြားမႈရယ္ စတဲ့အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေရ ညစ္ညမ္းလာမႈဟာ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာတရပ္ ျဖစ္ပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ေနာက္မွာလာမယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေလးေတြ အတြက္သန္႔႐ွင္း၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ေရ ထားခဲ့ဖို႔က အားလံုးမွာ တာဝန္႐ွိပါတယ္၊ မဟုတ္ရင္ ကိုယ္ေနခြင့္ရတုန္း ေ႐ွ႕ေနာက္မၾကည့္ဘဲ သံုးျဖဳန္းခဲ့ၿပီး တကုိယ္ေကာင္းဆန္ရာ က်ေနမွာေပါ့၊

က်ေနာ့္ကို ေရစကားသိပ္ေျပာတာပဲ လို႔မ်ားထင္ၾကမလားမသိဘူး၊ က်ေနာ္ကလည္း ေရထဲကကို မတက္ခ်င္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္၊ အားလံုးကို ေရငတ္တုန္း သန္႔႐ွင္းတဲ့ ေရတြင္းထဲပဲ က်ေစခ်င္ပါတယ္ ။ ။


ညီလင္းသစ္
၂၅ ႏိုဝင္ဘာ၊ ၂၀၀၈